BETWEEN TERMINATION, NULL AND CONVERSION-CASE „CHF”
Keywords:
Swiss franc; termination of the contract; changed circum-stances; credit; currency clause; conversion; SerbiaAbstract
Currency indexation found its place in the Serbian legal system by amending the Law on Obligations in 1993, as a result of major economic and inflationary pressures.
The law permitted the contracting of loans in which the liability could be tied to a foreign currency, and payment was made on a daily basis accord-ing to the parity of that currency with the local currency. This type of cur-rency indexation has protective character in order to maintain the true value and equality of mutual benefits between the parties. The negotiation of a Swiss franc hedge has caused economic, social and political upheavals in recent decades. The obligations of the beneficiaries of these loans increased unexpectedly many times, causing them to delay, the banks activated the collateral and these loans soon reached the list of NPLs. Users formed proce-dures through formed associations to protect their rights, but the direction could not be clearly differentiated. Some insisted that the currency clause itself was null and void, while others demanded termination of the contract. The proceedings were conducted in parallel on both grounds with very het-erogeneous case law. The authors of the paper provide an overview of the basic premises used by the beneficiaries of these loans, significant legal sources that guided the final resolution of these problematic loans, and pay particular attention to a legislative solution aimed at sending them to history.
Downloads
References
Opačić, Ana. et al. (2016): The problem of currency indexed loans- case of CHF, International review, No.3-4, pp. 138-145
Begović, B. (2017): Revizionizam na delu: nastavak sage o valutnoj klauzuli, Pravni život.
Brkić, Miša (2005): Igra valuta i kamata, Vreme, 22.septembar 2005. godine, dostupno na internet adresi: http://www.vreme.com/cms/view.php?id=428372
Đorđević, Ž. i Stanković V. (1986):Obligaciono pravo, Beograd, , str. 61.
Zakon o deviznom poslovanju, Službeni glasnik, br.62/06, 31/11,119/12 i 139/14.
Zakon o konverziji stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima, Službeni glasnik RS, br. 31/2019.
Zakon o obligacionim odnosima, Službeni list SFRJ, br.29/78, 39/78, 39/85, 45/89 i 57/89 i Sl. list SRJ, br.31/93.
Zakon o privrednim društvima, Sl. glasnik RS, br. 36/2011, 99/2011, 83/2014 - dr. zakon i 5/2015.
Zakon o uređenju sudova, Službeni glasnik RS, br. 116/2008, 104/2009, 101/2010, 31/2011, 78/2011 (drugi zakon), 101/2011, 101/2013, 40/2015 (drugi zakon), 106/2015, 13/2016, 108/2016, 113/2017, 65/2018 (Odluka Ustavnog suda), 87/2018, 88/2018 (Odluka Ustavnog suda)
Kozar, Vladimir (2018): Termination and Voidness of Credit Agreement with Currency Clause, Finance and Insurance Sector Industry (Editors: Dušan Cogoljević, Ivan Piljan, Aidin Salamzadeh), Seventh International Conference Employment, Education and Entrepreneurship (EEE2018), 19 – 20. October 2018, Belgrade Serbia, Silver &Smith Publisher, London, UK. pp 156– 178.
Kozar, Vladimir (2018): Raskid i ništavost ugovora o kreditu sa valutnom klauzulom u praksi sudova Republike Srbije, Pravna riječ - časopis za pravnu teoriju i praksu, br. 55/2018, Udruženje pravnika Republike Srpske, Banja Luka. 257-284.
Kozar, Vladimir (2018): Raskid ugovora o kreditu sa valutnom klauzulom zbog promena kursa švajcarskog franka, Kultura polisa br. 36/2018, godina XV, str. 597-610.
Kozar, Vladimir (2019): Zakon o konverziji stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima ,Radno-pravni savetnik, br. 5/2019, str. 67-76.
Kozar, Vladimir (2019): Ništavost valutne klauzule - ograničenje slobode pružanja finansijskih usluga i narušavanje pravne sigurnosti, Zbornik referata "Sloboda pružanja usluga i pravna sigurnost " sa Međunarodnog naučnog skupa održanog 17. maja 2019. godine na Pravnom fakultetu u Kragujevcu u organizaciji Instituta za pravne i društvene nauke Pravnog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu, izdavač: Pravni fakultet Univerziteta u Kragujevcu, Institut za pravne i društvene nauke, Kragujevac, 2019. godina, urednik Mićović Miodrag str. 217-246.
Marković Bajalović, Dijana (2012): Zaštita korisnika finansijskih usluga, dostupno na: http://efektiva.rs/aktuelnosti-krediti/zastita-korisnika-finansijskih-usluga
Obrazloženje Predloga zakona o konverziji stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima - III. Objašnjenje osnovnih pravnih instituta i pojedinačnih rešenja, http://www.parlament.gov.rs/upload/archive/files/lat/pdf/predlozi_zakona/2019/1496-19%20-%20LAT.pdf
Odluka o merama za očuvanje stabilnosti finansijskog sistema u vezi sa kreditima indeksiranim u stranoj valuti, Službeni glasnik RS, br. 21/15 i 51/15.
Opačić, Ana (2015): Zaštita korisnika finansijskih usluga u kontekstu harmonizacije sa pravom EU, Usluge i zaštita korisnika, Zbornik referata sa Međunarodnog naučnog skupa održanog 8. maja 2015. godine, na Pravnom fakultetu u Kragujevcu, ur. Miodrag Mićović, str. 317-331.
Opačić, Ana (2016): Položaj korisnika finansijskih usluga i valutna klauzula koja štiti interes banke, TI=Izbor sudske prakse : stručno-informativni časopis ISSN: 0354-3226.- God. 24, br. 3 (2016), str. 5-10.
Opačić, Ana (2018):Problem CHF klauzule - osnov za raskid ili ništavost, Savremeni pravni promet i usluge, Zbornik referata sa Međunarodnog naučnog skupa održanog 25. maja 2018. godine ur. Miodrag Mićović, str. 181-197.
Opačić, Ana, et al. (2016): Valutna klauzula CHF kao regionalni fenomen u kontekstu evrointegracija, TI=Usluge i uslužna pravila, Zbornik referata sa Međunarodnog naučnog skupa održanog 13. maja 2016. godine, na Pravnom fakultetu u Kragujevcu, ur. Miodrag Mićović, str. 303-324.
Perović, S. (1986):Obligaciono pravo, Beograd.
Pravno shvatanje usvojeno na sednici Građanskog odeljenja Vrhovnog kasacionog suda održanoj 2. aprila 2019. godine, https://www.vk.sud.rs/sites/default/files/attachments/Pravno%20shvatanje%20CHF.pdf, 8.04.2019.
Presuda Apelacionog suda u Beogradu, GŽ 1751/2018
Presuda Apelacionog suda u Novom Sadu, GŽ 343/18.
Presuda i rešenje Vrhovnog suda Republike Hrvatske u slučaju Franak od 14.05.2015, Revt 249/14-2.
Rev 60/2016 od dana 27.4.2017. i Rev 321/2016. od dana 25.1.2017.
Stav Apelacionog privrednog suda u Beogradu, Bilten sudske prakse Privrednog suda u Beogradu, br. 4/2015.